Histeryczki, Roxane Gay

Tytuł: Histeryczki            

Autor: Roxane Gay

Wydawnictwo: Poradnia K

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 251

Bałam się troszeczkę tego zbioru. Tego, że dostanę feminizm w najgorszym stereotypowym wydaniu: ,,chcę równości, ale wnieś mi szafę’’.  Bo uważam, że na feminizm nakłada się kalkę karykatury, podobnie jak na społeczeństwo LGBT i parady równości. Z autorką nie miałam wcześniej styczności, ba, nawet o niej nie słyszałam… i zamierzam to nadrobić. W sposób niecierpiący zwłoki, bo Histeryczki napisała tak, że gdybym mogła usiąść z nią w kawiarni, prawdopodobnie wykończyłaby mnie kofeina, a i tak byłoby mi mało. Rozmowy z nią.

Powiem ‘’tak’’. Usłyszysz mnie.

Histeryczki to zbiór opowiadań, na który składają się różne historie kobiet: matek, sióstr, kochanek, szalonych, przegranych oraz skrzywdzonych, oscylujące wokół miłości, przemocy i skomplikowanych sieci międzyludzkich relacji.

Bohaterkami są tu nieodmiennie kobiety. Nie wyjątkowe, gorsze czy inne. Żaden margines. Nie chodzi o sytuację ekonomiczną, poziom wykształcenia czy kulturalnego obycia, ale o bagaż doświadczeń, który dźwiga każda z nich. Życie pisze różne scenariusze i nie przejmuje się przydziałem ról: kogo upokorzy, kogo obrazi, a kogo złamie. Kobiety które straciły dzieci, kobiety, którym macierzyństwo nie było dane, zgwałcone w dzieciństwie, kochanki księży, zakompleksione… które moglibyśmy znać. Nie przemoc odgrywa tu jednak kluczową rolę, ale to, jak te kobiety sobie z nią radzą. Jakie mechanizmy obronne i przystosowawcze wykształciły oraz, co najważniejsze, co je do tego zmusiło. Co doprowadziło je do tego miejsca, w którym aktualnie się znajdują, nie zawsze dobrego, ale będącego odpowiedzią na specyficzne potrzeby.

Ten, który rzuca kamieniem, nie kocha swojej kochanki, ale potrzebuje tych spotkań, podczas których nie musi widzieć za dużo i kochać za ostrożnie.

W poprzedniej recenzji napisałam, że trudno o dobry zbiór opowiadań. Ten jest więcej niż dobry. Jeżeli ktoś wie, jak zabrać się za krótką formę to właśnie Pani Gay. Po napisaniu go, została okrzyknięta mistrzynią i znawczynią kobiecej natury. Czy słusznie? Jak najbardziej!

Jej bohaterki są kłopotliwe, nieznośne i chwilami wypadałoby nimi zwyczajnie potrzą

chnąć… tylko po to, żeby zaraz je przytulić. Przytulić, wypić kawę i postawić szklankę whisky. Bo w obliczu tego, o czym nie chcemy mówić: o pedofilii, wydumanych wymogach społeczeństwa, popieprzonych mężach i partnerach mają prawo być upierdliwe z całą siłą, na jaką je stać. Nie wiem, kim by były, gdyby potulnie przyjmowały to, co je spotyka. Życie obrzuca je kamieniami, które przeżuwają i żwirem plują oprawcom w twarz.

Błagałyśmy o litość i wytchnienie dla naszych ciał, nim zostaną do reszty zniszczone. Nie słuchał. Nauczyłyśmy się nie błagać.

Gray stworzyła obraz kobiet, w którym odnajdzie się każda z nas. Ta książka jest pełna ciepła i miłości. Bo obok tego wszystkiego, co spotyka te kobiety i przez co ma się ochotę krzyczeć z frustracji, one nadal pełne są ciepła i miłości. Nadal mają je w sobie i chociaż czasem rozlatują się na kawałki, radzą sobie pomimo nierównych brzegów i zgrubiałych łączeń.

Przy dwudziestu jeden opowiadaniach podobały mi się wszystkie. Niektóre mnie zachwyciły. Autorka wplotła w nie nić fantastyki i uzyskała oszałamiający efekt, bo pewne rzeczy przedstawione metaforycznie tylko zyskały na wymowie. Styl jest dopasowany do kreacji kobiet; miejscami surowy, urywany i oszczędny, gdzie indziej rozbiegany, a miejscami bajkowy. Idealnie zbiega się z ich emocjami i doświadczeniami.

Może, gdyby ludziom tak przedstawiać feminizm, poszedłby za nim tłum. Bo chociaż feminizm spowszechniał i kobiety uzyskują coraz więcej praw i równości, o którą toczy się gra, to gdzieś tam zdarza mu się zblędnąć. Gay pokazuje, że obok całej rewolucji kulturowej, kobiety nadal są szufladkowane i sprowadzane do roli matek, kochanek i kucht, gdzie niektórzy chcieliby je widzieć. Książka dotyka ważnej rzeczy: te kobiety, chociaż złamane, zgwałcone, umniejszone i stłamszone dają sobie radę, lepiej lub gorzej, ale podnoszą się, wolniej lub szybciej. Ale nikt nie ma prawa doprowadzać ich do takiego stanu. Narzucać, kierować, znęcać się, ani poniżać. A one wcale nie muszą niczego wybaczać. Mogą się wściekać, krzyczeć, rzucać się i płakać. Mogą też walczyć o zadośćuczynienie, o same siebie i mogą nienawidzić. Zdziwiłabym się, gdyby tego nie robiły.

Jesteście fanami opowiadań czy nie, polecam tę książkę, bo ma w sobie więcej niż tabun znawców-krzykaczy ma do powiedzenia. I z bardziej prozaicznej perspektywy są bezlitośnie dobre.

Za egzemplarz dziękuję wydawnictwu