Spętani przeznaczeniem i Naznaczeni śmiercią

Tytuł: Spętani przeznaczeniem

Autor: Veronica Roth

Rok wydania: 2018

Wydawnictwo: Jaguar

Ilość stron: 460

Tytuł: Naznaczeni śmiercią

Autor: Veronica Roth

Rok wydania: 2017

Wydawnictwo: Jaguar

Ilość stron: 533

Naznaczeni śmiercią i Spętani przeznaczeniem

Po spętanych przeznaczeniem sięgnęłam z racji tego, że byli wszędzie. Promocja zalała szturmem instagram, wszędzie widziałam piękne granatowe okładki z kosmicznym motywem. Przed promocją Spętanych przeznaczeniem nie słyszałam o Naznaczonych śmiercią, ale czemu nie?

Ciężko żyć ze z góry wyznaczonym losem. Wśród zwykłych ludzi pojawiają się wyrocznie – które dostrzegają alternatywne wersje przyszłości, nakładające się na siebie i niejasne. Jedna z nich łączy mieszkańców planety podzielonych na dwa narody. Shotet, pierwotnie tułaczy lud, który z czasem stwardniał i wydał wojowników znanych z dyscypliny i okrucieństwa. I Thuhve, twardzi, ale obleczeni w miękkość, jak kwiaty, którymi się otaczają.

Cyra, dziecko rodziny Noavek, rządzącej Shotet, dorasta w domu pełnym bezzasadnego okrucieństwa i przemocy, wśród intryg i manipulacji. Zostaje przez los obdarzona darem nurtu, który niesie ból jej i każdemu, kto jej dotknie. Tak gwałtowny, że prowadzi do śmierci. Akos, dziecko Wyroczni, z rodziny Kereseth, łagodny chłopak znający się na ziołach, posiada dar, który wycisza wszystkie inne.

Akos i jego brat zostają porwani i sprowadzeni do rezydencji Noavek, gdzie chłopak zostaje przydzielony do posługi Cyrze, by neutralizować skutki jej daru. Czy los wystarczy, żeby ich ze sobą połączyć?

Przyznam, że pierwsza część podobała mi się mniej. Roth rzuca czytelnika na głęboką wodę i na początku ciężko się połapać w mnogości faktów i dziwnie brzmiących nazw. Sama historia jest opowiedziana z dwóch perspektyw, Akosa i Cyry, przy czym jej przypada narracja pierwszoosobowa, a jemu trzecioosobowa. I nie jest to do końca zabieg bezsensowny, bo w niej jest dużo buzujących, sprzecznych emocji i uniesień, a on jest raczej zdystansowany i wyważony.

Naznaczeni śmiercią przedstawia historię Akosa w rezydencji Noavek, powoli ukazuje tworzącą się relację między tą dwójką i wypaczenie elity narodu Shotet. Akos jest owładnięty myślą odbicia brata i powrotu z nim do rodzinnego domu. Nad tym wszystkim góruje Ryzek, brat Cyry, od którego ta pragnie się uwolnić. Czy pomoże Akosowi, czy pozostanie wierna rodzinie?

Generalnie nie mam nic do opisów w żadnej ilości, ale zabrakło mi tutaj odrobiny polotu. Nie chce za każdym razem wiedzieć, jak wyglądała podłoga. Poza tym, było dosyć schematycznie i przebieg tej części niespecjalnie mnie zaskoczył.

Spętani przeznaczeniem wywarło na mnie troszkę lepsze wrażenie. Po tym jak Akos i Cyra dowiadują  się, że ojciec Cyry jednak żyje, galaktykę ogarnia chaos. Wszystko wskazuje na to, że zbliża się wojna między Thuhve i Shotet, za sprawą Zromadzenia, które umiejętnie pociąga za sznurki kanclerz Thuhve. Do tego planety spierają się co do ograniczenia władzy Wyroczni i ich wpływów.

Tutaj mamy już więcej. Dynamiczne zwroty akcji, przemyślane, nieprzekombinowane rozwiązania, polityczne intrygi, mniej lub bardziej subtelne. Zostaje nam też przybliżony obraz innych planet, co zaliczam na duży plus, ponieważ niektóre z nich były naprawdę ciekawie wykreowane. A motyw międzyplanetarnej wędrówki jest zawsze na tak.

Bez wątpienia na plus tej oraz poprzedniej książki przemawia fakt, że chociaż od razu nasuwa się porównanie do Romea i Julii, dwóch skłóconych ludów, to jak na powieść młodzieżową uczucie rodzące się między Cyrą i Akosem jest nienachalne i naturalne w swoim fakcie. Co bardzo cenię, bo nie lubię jak miłość staje się główną osią w powieściach fantasy.

Duologia ma gorzki, ciężki klimat, od początku do końca. Nic nie jest tu czarno – białe, nie ma łatwych, jednoznacznych wyborów i miejsca na infantylne decyzje – a jednak bohaterami rządzą potężne uczucia i czasem mimo inteligencji i bagażu doświadczeń, nadal widać, że są tylko młodymi ludźmi, dzieciakami na międzygalaktycznej szachownicy. Powieść pokazuje, jak pojęcie zła i moralności może się zmieniać w zależności od kontekstu i punktu widzenia, i że ktoś podejmujący złe decyzje może się zrehabilitować. Ale pokazuje również granicę, której nie można przekroczyć.

Nie uważam cyklu za wybitny i nie zaliczę go w poczet moich ulubionych, ale Roth z pewnością rozwinęła swój styl od czasu Niezgodnej, tego nie można jej odmówić. Stworzyła świat bardziej skomplikowany i bogaty, interesującą dystopię. Nabiera zręczności i kunsztu w światotworzeniu. Nie wykorzystała jednak całego jej potencjału.

Bohaterowie są trochę za bardzo albo trochę za mało i miło złożoności, na której autorce, mam wrażenie, mocno zależało, trochę za płascy. Bardziej podobały mi się postacie drugoplanowe.

Książka miała szeroką promocję i fenomenalne rekomendacje. Ale czasem nie powinno się tak wysoko podnosić poprzeczki. Gdyby nie wywindowane opinie, podeszłabym do niej prawdopodobnie z mniejszymi oczekiwaniami.

Ostrożnie podchodziłabym też do zaliczenia jej do gatunku science- fiction, bo za duża tu dysproporcja między fiction a science. Za mało science.

Za egzemplarz Spętanych przeznaczeniem dziękuję wydawnictwu Jaguar.