Ostatnie chwile. Bardzo ludzkie historie, Kathryn Mannix

Tytuł: Ostatnie chwile. Bardzo ludzkie historie

Autorka: Kathryn Mannix

Tłumaczenie: Dariusz Rossowski

Wydawnictwo: Feeria Science

Liczba stron:384

Rok wydania: 2018

Celem tej książki jest umożliwienie ludziom oswojenia się z procesem umierania.

Obawiałam się- nie samego tematu, ale tego, że przy jego ładunku emocjonalnym i objętości książki będzie ciężko przez nią przebrnąć. Nic bardziej mylnego! Autorka opowiada z dużą dozą empatii, doświadczenia i wyczuciem nabytym latami praktyki. Jeżeli temat jest dla was niewygodny, to może być dobra pozycja, żeby go przegadać i pozbyć się uczucia dyskomfortu.

Przede wszystkim, u nas gałąź medycyny paliatywnej nie jest szeroko znana. A przynajmniej ja pierwszy raz zetknęłam się z tym określeniem. Dzięki książce dowiedziałam się dokładnie na czym polega i jakie otwiera możliwości. I że warto korzystać z jej dobrodziejstw. Najprościej mówiąc lekarze paliatywni pracują z pacjentami cierpiącymi na przewlekłe dolegliwości, często stojącymi u kresu życia i starają się zaradzić dokuczliwym, bolesnym objawom, żeby poprawić standard życia i komfort pacjentów.

Jest to połączenie pracy zespołowej i detektywistycznego tropienia przyczyn dolegliwości w celu zaoferowania maksymalnego ich uśmierzenia; dbałości o potrzeby psychiczne i kondycję emocjonalną pacjentów i ich rodzin; szczerości i prawdy w obliczu postępującej choroby; uznania, że każdy pacjent jest niepowtarzalną osobą ludzką, będącą numerem jeden w zespole zajmujących się nim ludzi.

Książka oferuje przejrzystą formę. Najpierw zaznajamiamy się z nadejściem i przebiegiem umierania; spadkiem energii, wzorcem oddechu, a później przyglądamy się ludzkim reakcjom. Sposobom na poradzenie sobie z wiadomością o śmierci oraz przebiegu ostatnich chwil z perspektywy pacjentów oraz ich bliskich. Każdą historię można traktować jako autonomiczną cząstkę i tak ją czytać.

Bez wątpienia na uznanie zasługuje narracja autorki, która chociaż starała się zachować obiektywizm i neutralną postawę lekarki, to jednak dopuszcza do głosu ,,ludzką cześć’’, pełną emocji i współczucia. Po prostu jest pełna zrozumienia i empatii, tylko przebranej w lekarski kitel.

Każdy lubi robić wszystko po swojemu. Stosuje się to także do umierania.

K.Mannix pisze o tym, że kiedyś to wszystko było łatwiejsze, naturalne. Na miejscu. Kiedy opieka zdrowotna nie była rozwinięta, nie było nic dziwnego ani uwierającego w towarzyszeniu  w akcie umierania. Chorzy czy starzy ludzie umierali w domach, otoczeni troskliwą opieką najbliższych. Dopiero później oddaliśmy ich w anonimowe objęcia szpitala, odwracając się od nich w tej ważnej chwili. To prawda. Zniknęła swoboda z jaką kiedyś obcowano ze śmiercią i harmonia pożegnania. Tymczasem autorka pokazuje, że wcale nie musi tak to wyglądać. Wprawny specjalista przeprowadzi zarówno pacjenta jak i bliskich przez kolejne etapy umierania; co często rzutuje na jakość dalszego życia. Ludzie, którzy nauczą się, że oddech śmierci jest delikatny, przekażą tę wiedzę dalej. Bo umieranie w swojej istocie i przy środkach jakimi obecnie dysponujemy, jest pełne godności. Medycyna dysponuje wachlarzem środków, żeby ulżyć cierpieniu fizycznemu i psychicznemu. Do każdego podchodzi indywidulanie, bo chociaż końcowy etap przebiega podobnie u każdego na poziomie fizycznym, to na poziomie psychicznym, jako niepowtarzalna jednostka, każdy radzi z nim sobie inaczej.

W końcu widzimy, jak wiele dzieje się przed śmiercią. Ile spraw pozostaje do załatwienia, spraw, które okropnie ciążą odchodzącym. I jak ważne jest, żeby o nich rozmawiać, nie bagatelizować ich. Nie odmawiać umierającym komfortu ich wypełnienia. I w końcu rozmawiać w ogóle, bo nie jest to temat tabu.

Książka jak najbardziej poruszyła ważny temat. Może stać się przewodnikiem dla wielu osób i otworzyć z powrotem drzwi, które sami zamknęliśmy. Zabrakło mi w niej tylko tego, że czasem za tymi zamkniętymi drzwiami wyjemy z rozpaczy i oramy sobie twarz. Ta książka jest policzkiem technicznie wystudiowanego wzorca, który moim zdaniem dostępny jest dla niewielu. Oprócz całej harmonii i godność jakie powinny towarzyszyć śmierci, powinniśmy sobie pozwolić na upodlenie w rozdzierającej rozpaczy. Dopiero te dwa krańce kontinuum uczynią nas właściwie ludzkimi.

Za egzemplarz dziękuję wydawnictwu

Feeria Science